ΝΣΚ 21/1989
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 21/1989 (16-01-1989)
Σχετικά με το υπ' αριθμόν 54718/8556/1988 έγγραφο ερώτημά σας, περί του αν μπορούν να θεωρηθούν ως νομίμως υφιστάμενες οι δεξαμενές υγρών καυσίμων, που κατασκευάσθηκαν χωρίς οικοδομική άδεια, η γνώμη μας είναι η ακόλουθη.
Ι. Κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 52 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος περί σχεδίων πόλεων κ.λ.π.:
{Προς ανέγερση, επισκευή ή κατεδάφιση οιοσδήποτε οικοδομής και προς εκτέλεσιν οιωνδήποτε εργασιών δομήσεως και εν γένει οιωνδήποτε κατασκευών και εγκαταστάσεων προβλεπομένων υπό του παρόντος Διατάγματος υπό οιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, απαιτείται η προηγουμένη έγγραφος άδεια της αρμοδίας υπηρεσίας. Τοιαύτη άδεια δεν απαιτείται προκειμένου περί των εντός των κτιρίων και των οικοδομήσιμων εν γένει χώρων εγκαθιστάμενων μηχανών, εργαλείων και λοιπών εξαρτημάτων λειτουργίας των βιομηχανικών και εν γένει των μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, υπό ειδικών ως προς τα ζητήματα ταύτα διεπόμενων διατάξεων. Επίσης δεν απαιτείται τοιαύτη άδεια δια τα εντός των αυτών χώρων εγκαθιστώμενα έτερα αντικείμενα τα μη δυνάμενα να θεωρηθούν ως εξαρτήματα των κτιρίων (οίον έπιπλα και σκεύη οικοδομών, εμπορεύματα κ.λ.π.}
`
Εξάλλου κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 118 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 (νομοθετικό διάταγμα 8/1973):
{Πάσα επιτρεπομένη υπό των κειμένων διατάξεων εργασία δομήσεως εντός οιουδήποτε οικισμού ή εκτός οικισμού εκτελείται βάσει αδείας της αρμοδίας Αρχής.
Τοιαύτες εργασίες δομήσεως είναι ιδία εκσκαφές θεμελίων, εγκατάστασις ικριωμάτων, ανέγερσις κτιρίων και παραρτημάτων αυτών, επισκευή και διαρρύθμισις υφισταμένων κτιρίων. Άδεια δεν απαιτείται δι' εσωτερικούς χρωματισμούς, δι' εξωτερικούς χρωματισμούς, όταν δεν γίνεται χρήσις ικριωμάτων, δια μικράς εσωτερικές επισκευές ή διασκευές που δεν θίγουν την φέρουσα κατασκευήν κτιρίου ή την εμφάνιση αυτού, δι' επισκευές δαπέδου, δι' επισκευές, διασκευές ή συμπληρώσεις των εσωτερικών εγκαταστάσεων και αγωγών των κτιρίων, δια μικράς, άνευ χρήσεως ικριωμάτων, επισκευές θυρών, παραθύρων, στεγών, δωμάτων και εν γένει δια τις μικρές και μεμονωμένες επισκευές δια λόγους χρήσεως, υγιεινής και προστασίας των κτιρίων...}
Κατά δε την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 64 του νομοθετικού διατάγματος 205/1974:
{Πάσα κατασκευή εκτελούμενη:
α) άνευ της κατά την προηγούμενη παράγραφο αδείας,
β) καθ' υπέρβαση ταύτης,
γ) καθ' υπέρβαση των κειμένων διατάξεων,
δ) βάσει αδείας κριθείσης μεταγενεστέρως καθ' οιονδήποτε τρόπον ως εν όλω ή εν μέρει ουχί συμφώνου προς τις κείμενες διατάξεις τυγχάνει αυθαίρετος.}
Τέλος, κατά το άρθρο 23 παράγραφος 1 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1985:
{1. Κτίριο ή τμήμα αυτού θεωρείται νομίμως υφιστάμενο:
α) Αν έχει ανεγερθεί με νόμιμη άδεια και σύμφωνα με τους όρους της ή έχει εξαιρεθεί από την κατεδάφιση κατά τις διατάξεις του αναγκαστικού νόμου 410/1968 ή κατά την παράγραφο 5 του άρθρου 8 του νόμου 1512/1985 ή που τηρήθηκε η διαδικασία για την έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 22 του νόμου αυτού.}
ΙΙ. Κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ως κατασκευή, για την οποία απαιτείται οικοδομική άδεια, σύμφωνα με τις διατάξεις που έχουν παρατεθεί πιο πάνω, νοείται όχι μόνο το κτίσμα αλλά οποιαδήποτε τεχνική κατασκευή ανεξαρτήτως σχήματος, προορισμού, τρόπου δομής ή χρησιμοποιηθέντων υλικών. Η κατασκευή αυτή δεν απαιτείται να είναι στερρώς συνδεδεμένη με το έδαφος, αρκεί λόγω του σχήματος ή του όγκου της και των για τη μεταφορά της απαιτούμενων μέσων να προσιδιάζει προς την έννοια του σε ακινησία βρισκόμενου έργου. Έτσι σαν τέτοιες κατασκευές κρίθηκαν από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας οι σιδηρές περιφράξεις (ΣτΕ 1070/1981, 1525/1979, 2271/1976), τα προστεγάσματα των οικοδομών (ΣτΕ 1525/1979), τα τροχόσπιτα (ΣτΕ 28/1982), οι ντουλάπες που κατασκευάζονται σε εξώστες (ΣτΕ 745/1983), οι δεξαμενές πετρελαίου (ΣτΕ 413/1981, 2001/1981) κ.λ.π.
ΙΙΙ. Με βάση τα εκτεθέντα οι κατασκευασμένες από σίδηρο δεξαμενές υγρών καυσίμων, της Ανώνυμης Εταιρείας Ερμής, στις οποίες αναφέρεσθε στο ερώτημά σας, αποτελούν τεχνικές κατασκευές για τις οποίες απαιτείτο βάση των ως άνω διατάξεων και απαιτείται και τώρα (άρθρο 22 παράγραφος 1 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1985), η χορήγηση οικοδομικής αδείας.
Πράγματι οι δεξαμενές αυτές, που έχουν πολύ μεγάλες διαστάσεις και κυβισμό, χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση προοριζομένου για επεξεργασία (διύλιση) αργού πετρελαίου ή παραγομένων από την επεξεργασία αυτή προϊόντων σε υγρή κατάσταση (βενζίνης κ.λ.π.), ήτοι λειτουργικά ταυτίζονται με τις συνήθεις αποθήκες που χρησιμοποιούνται από βιομηχανίες για την αποθήκευση υλικών σε στερεά κατάσταση. Είναι από την παραπάνω άποψη αδιάφορο στοιχείο ή ύλη της κατασκευής αυτών, ο τρόπος δόμησής τους και η τυχόν δυνατότητα μετεγκατάστασης αυτών, αφού αυτές έχουν τεράστιο όγκο και βάρος και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο, έτσι ώστε να προσιδιάζουν προς την έννοια του στερρώς με το έδαφος συνδεδεμένου έργου. Ούτε δύναται να υποστηριχθεί ότι οι δεξαμενές αυτές αποτελούν μηχανές, εργαλεία ή λοιπά εξαρτήματα μηχανών, εγκατεστημένα μέσα σε κτίρια ή οικοδομικούς εν γένει χώρους, για τα οποία δεν απαιτείται κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 52 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος οικοδομική άδεια, γιατί η διάταξη αυτή αναφέρεται σε μηχανές και εργαλεία που αποτελούν μέρη του μηχανολογικού εξοπλισμού της βιομηχανίας, που είναι εγκατεστημένα μέσα σε οικοδομικούς χώρους και που έχουν άμεση σχέση με την παραγωγή του συγκεκριμένου βιομηχανικού προϊόντος και δεν καταλαμβάνει και τις παραπάνω δεξαμενές, που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση του προς επεξεργασία υγρού καυσίμου ή των προϊόντων της επεξεργασίας αυτού (βλέπε σχετικά και ορθότερη κατά τη γνώμη μας άποψη της μειοψηφίας στην υπ' αριθμόν 29/1982 απόφαση Διαιτητικού Δικαστηρίου Αθηνών).
IV. Σύμφωνα, λοιπόν, προς τα εκτεθέντα, έχουμε τη γνώμη ότι οι παραπάνω δεξαμενές δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως νομίμως υφιστάμενες, κατά την έννοια του άρθρου 23 παράγραφος 1 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1985, εφόσον ανεγέρθηκαν (όπως προκύπτει από τα στοιχεία γύρω στο 1970) χωρίς οικοδομική άδεια, που απαιτείτο κατά την ανέγερσή τους και απαιτείται και τώρα γι' αυτές. Όπως δε προκύπτει από τη γραμματική διατύπωση και το σκοπό της διάταξης αυτής είναι αδιάφορο στην περίπτωση αυτή αν οι δεξαμενές αυτές έχουν ανεγερθεί πριν από μακρό χρόνο και μάλιστα σε χρόνο, κατά τον οποίο, όπως ισχυρίζονται οι ενδιαφερόμενοι, η τακτική της Διοίκησης ήταν ότι δεν απαιτείται γι' αυτές οικοδομική άδεια.
Έτσι σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας η νομιμότητα κατασκευής, που έγινε χωρίς την απαιτούμενη από το νόμο οικοδομική άδεια, δεν αίρεται από την παρέλευση μακρού χρόνου από την εκτέλεσή της ή από την τυχόν καλή πίστη του διοικουμένου, αλλά η διοίκηση οφείλει, ανεξάρτητα από τη δημιουργία πραγματικής κατάστασης ή το μέγεθος και τις συνέπειες της αυθαιρεσίας, να προβαίνει στο χαρακτηρισμό της κατασκευής ως αυθαίρετης και να επιβάλλει τις εκάστοτε προβλεπόμενες από τη νομοθεσία συνέπειες (ΣτΕ 793/1979, 1955/1981, 1698/1981, 173/1981, 3708/1982 κ.ά.).
V. Κατ' ακολουθία των εκτεθέντων, στο τιθέμενο ερώτημα, αν οι πιο πάνω δεξαμενές μπορούν να χαρακτηρισθούν ως νόμιμα υφιστάμενες, προκύπτει αρνητική κατά τη γνώμη μας απάντηση.
Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης