ΝΣΚ 469/1986
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 469/1986 (09-06-1986)
Σχετικά με το υπ' αριθμόν 33620/5280/1986 έγγραφο ερώτημα σας, η γνώμη μας είναι η ακόλουθη.
I. Κατά το άρθρο 15 του νόμου 1337/1983:
{1 Αναστέλλεται η κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων που έχουν ανεγερθεί μέχρι 31-01-1983 και που βρίσκονται εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή εντός οικισμών που υπάρχουν πριν από το έτος 1923, αν οι ιδιοκτήτες τους υποβάλουν εμπρόθεσμα τις δηλώσεις που προβλέπονται από τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου αυτού ...
2. Δεν υπάγονται στις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου και κατεδαφίζονται κατά τις ισχύουσες διατάξεις τα κτίσματα που βρίσκονται:
α) σε κοινόχρηστους χώρους της πόλης (οδούς, πλατείες, κ.λ.π.),
β) μέσα στη ζώνη ασφαλείας των διεθνών, εθνικών, επαρχιακών και δημοτικών ή κοινοτικών οδών κατά το από 23-10-1959 βασιλικό διάταγμα περί μέτρων τινών δια την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας όπως αυτό ισχύει σήμερα,
γ) μέσα στον αιγιαλό και τη Ζώνη Παραλίας κατά το νομοθετικό διάταγμα 393/1974 περί συμπληρώσεως των διατάξεων του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 περί αιγιαλού και παραλίας όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει με μεταγενέστερες διατάξεις,
δ) σε δημόσια κτήματα,
ε) σε δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις,
στ) σε αρχαιολογικούς χώρους και
ζ) σε ρέματα.
3. Με απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, είναι δυνατό να εξαιρεθούν από την εφαρμογή, της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού περιοχές ή κτίσματα για λόγους ασφαλείας η που αποβαίνουν σε βάρος του πολιτιστικού ή φυσικού περιβάλλοντος ή προκειμένου περί περιοχών σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του έτους 1923, που αποβαίνουν υπέρμετρα σε βάρος της πόλης ή του οικισμού, ή στοιχείου της πόλης ή του οικισμού που έχει ιδιάζουσα σημασία. Η απόφαση εκδίδεται μετά από γνώμη του οικείου Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου ή και χωρίς αυτή, αν περάσει άπρακτη η προθεσμία που τάσσει ο Υπουργός στο σχετικό έγγραφα παραπομπής της υπόθεσης. Η προθεσμία αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τον ένα μήνα. Η παραπάνω αρμοδιότητα του Υπουργού μπορεί να μεταβιβάζεται κατά περιοχές στον οικείο Νομάρχη με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος.}
Περαιτέρω κατά τα άρθρο 17 του ίδιου νόμου:
{1. Τα αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές εν γένει που ανεγείρονται μετά την 31-01-1983 εντός ή εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών που υπάρχουν πριν από το έτος 1923 καθώς και όσα δεν εξαιρούνται σύμφωνα με το άρθρο 15 του νόμου αυτού κατεδαφίζονται υποχρεωτικά από τους κύριους η συγκυρίους τους, έστω και αν έχει αποπερατωθεί η κατασκευή ή αν το κτίσμα κατοικείται η χρησιμοποιείται με οποιοδήποτε τρόπο.
2 . Εκτός από την κατεδάφιση επιβάλλεται:
α) πρόστιμο ανέγερσης αυθαιρέτου
β) πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτου ...
10. Πριν από την κατεδάφιση των κατεδαφιστέων αυθαιρέτων του άρθρου αυτού δεν επιτρέπεται:
α) η μεταβίβασή τους ή η σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σ' αυτά ή στο οικόπεδο, πάνω στο οποίο κατασκευάστηκαν. Κάθε μεταβίβαση που γίνεται κατά παράβαση των ανωτέρω θεωρείται αυτοδίκαια και εξαρχής άκυρη,
β) η σύνδεσή τους με τα δίκτυα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης, αποχέτευσης και τηλεπικοινωνιών.}
Εξάλλου κατά τη παράγραφο 7 του άρθρου 18 του νόμου αυτού:
{Για τα αυθαίρετα του άρθρου 15, για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα οι σχετικές δηλώσεις, εκτός από την κατεδάφισή τους επιβάλλεται ως διοικητική ποινή το διπλάσιο του συνολικού ποσού της ειδικής εισφοράς που αντιστοιχεί σ' αυτό. Ο διπλασιασμός εφαρμόζεται για ολόκληρο το αυθαίρετο έστω και αν μόνο μέρας των εργασιών έχει γίνει πριν από την 31-01-1983. Αν ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου το κατεδαφίσει οικειοθελώς, η εισφορά στην περίπτωση αυτή περιορίζεται στο απλούν. ...}
II. Από τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 17 του νόμου 1337/1983 σε συνδυασμό με τις λοιπές ως άνω διατάξεις προκύπτει άτι ο νομοθέτης προκειμένου να αποτρέψει τη δημιουργία νέων αυθαιρέτων ή να εξαναγκάσει στη κατεδάφιση αυτών από τους κυρίους τους προβλέπει πλην από τη κατεδάφιση την επιβολή προστίμου ανέγερσης αυθαιρέτου και προστίμου διατήρησης αυθαιρέτου, που καταβάλλεται μέχρι τη κατεδάφιση αυτού. Το ως άνω σύστημα συνεπειών της αυθαίρετης δόμησης επιβάλλει ο νόμος για τις κατασκευές ή τα κτίσμα τα που ανεγείρονται μετά την 31-01-1983 καθώς και όσα δεν εξαιρούνται σύμφωνα με το άρθρο 15 του νόμου αυτού. Τέτοια κατά τη γνώμη μας ακίνητα είναι εκείνα που από αυτό τούτο το άρθρο 15 προκύπτει ότι δεν εξαιρούνται από τη κατεδάφιση, ήτοι τα υπαγόμενα στις παραγράφου 2 και 3 του άρθρου 15, κατά τη πρώτη των οποίων δεν υπάγονται στις διατάξεις της πρώτης παραγράφου του άρθρου αυτού, ήτοι δεν εξαιρούνται από τη κατεδάφιση, τα αυθαίρετα που έχουν ανεγερθεί στους χώρους που αναφέρονται στη παράγραφο αυτή (κοινόχρηστοι χώροι, ζώνη ασφαλείας οδών κ.λ.π.), κατά δε τη δεύτερη εξαιρούνται από την εφαρμογή της πρώτης παραγράφου με απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος περιοχές ή κτίσματα, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου αυτής (προστασία φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος κ.λ.π.). Προφανώς α νομοθέτης τις δύο αυτές διακεκριμένες κατηγορίες αυθαιρέτων υπήγαγε στην αυστηρή ρύθμιση του άρθρου 17 με σκοπό να επιτύχει τη κατεδάφιση τους από τους κυρίους τους, που υποχρεούνται πλην άλλων στη καταβολή προστίμου διατήρησης ταυ αυθαιρέτου, μέχρι τη κατεδάφιση τους, ενόψει του ότι τα αυθαίρετα αυτά κτίσματα διαταράσσουν περισσότερο των άλλων την πολεοδομική τάξη, την οικολογία η άλλους στόχους εντόνου δημοσίου ενδιαφέροντος.
III. Στη παράγραφο 1 του άρθρου 17 δεν υπάγονται τα αυθαίρετα τα οποία κατεδαφίζονται γιατί δεν δηλώθηκαν κατά το άρθρο 15, καίτοι μπορούσαν να δηλωθούν, όχι μόνο γιατί αυτά δεν εξαιρούνται ευθέως κατά το άρθρο αυτό από τη κατεδάφιση αλλά λόγω της συμπεριφοράς των κυρίων αυτόν,που δεν τα δήλωσαν κατά τις διατάξεις του παραπάνω άρθρου, αλλά και διότι η συνέπειες της μη δηλώσεως των αυθαιρέτων τούτων ρυθμίζονται εξαντλητικά και αποκλειστικά από τη παράγραφο 7 του άρθρου 18, που προβλέπει εκτός από τη κατεδάφιση την επιβολή ως διοικητικής ποινής του διπλασίου της ειδικής εισφοράς αυθαιρέτου. Με την αντίθετη εκδοχή, θα έπρεπε για τα αυθαίρετα αυτά που δεν δηλώθηκαν, να γίνει δεκτό ότι επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 17 παράγραφος 2 και η διοικητική ποινή της παραγράφου 7 του άρθρου 18, ή έστω η τελευταία αυτή ποινή και το πρόστιμο διατήρησης του αυθαιρέτου, Και οι δύο όμως αυτές λύσεις δεν προκύπτουν από την διατύπωση των παραπάνω διατάξεων. Ομοίως και τα αυθαίρετα που κατά το άρθρο 16 του νόμου 1337/1983 δεν εξαιρούνται από τη κατεδάφιση με απόφαση του Νομάρχη δεν μπορούν να υπαχθούν στη παράγραφο 1 του άρθρου 17, αφού αυτά δεν εξαιρούνται από τη κατεδάφιση κατά το άρθρο 16 και όχι κατά τα άρθρο 15, όπως ορίζει η παράγραφος 1 ταυ παράγραφο, για τα αυθαίρετα δε αυτά καταβάλλεται τμήμα της ειδικής εισφοράς αυθαιρέτου, κατά τα αναφερόμενα στη παράγραφο 3 ταυ άρθρου 18 του νόμου αυτού, ως προς την οποία σε συνδυασμό με τα πρόστιμα του άρθρου 17 παράγραφος 2, ισχύουν τα ανωτέρω εκτεθέντα σχετικά με τα αυθαίρετα που δεν δηλώθηκαν.
IV. Συνεπώς εφόσον κατά τη παράγραφο 10 του άρθρου 17 πριν από τη κατεδάφιση των κατεδαφιστέων αυθαιρέτων του άρθρου αυτού, ήτοι της παραγράφου 1 αυτού, δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος στα αυθαίρετα αυτά ή το οικόπεδο τους με ποινή αυτοδίκαιης ακυρότητας της σχετικής πράξης και σύνδεση των αυθαιρέτων τούτων. με τα δίκτυα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος κ.λ.π, πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι συνέπειες αυτές επέρχονται μόνο προκειμένου περί των μετά την 31-01-1983 ανεγειρομένων αυθαιρέτων και των αυθαιρέτων που υπάγονται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 15 και όχι για όλα τα αυθαίρετα που κρίνονται κατεδαφιστέα, χωρίς να είναι δυνατή η τακτοποίηση τους (με το άρθρο 22 παράγραφος 2 του νόμου 1577/1985 και το άρθρο 9 παράγραφος 8 του νόμου 1512/1985) και ειδικότερα για τα αυθαίρετα, που αναφέρετε στο ερώτημα σας, ήτοι για εκείνα που δεν δηλώθηκαν κατά τις διατάξεις του νόμου 1337/1983, καίτοι μπορούσαν να δηλωθούν ή για τα αυθαίρετα, που δεν εξαιρέθηκαν από τη κατεδάφιση με απόφαση του Νομάρχη.
Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης