 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
1. Γενικά
Ως τεχνικά έργα της οδού νοούνται κατά την εφαρμογή του παρόντος οι πάσης φύσεως γέφυρες, οχετοί, πτερυγότοιχοι, τοίχοι αντεπιστροφής, τοίχοι αντιστηρίξεως, τοίχοι από οπλισμένη γη, φρεάτια, στραγγιστήρια, έργα προστασίας πρανών, γέφυρες σήμανσης, κατασκευές δι' εκσκαφής και επανεπίχωσης (cut and cover). Σημειώνεται ότι οι σήραγγες αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερου κεφαλαίου των Οδηγιών Μελετών Οδικών Έργων.
2. Διάρκεια ζωής
Όλα τα τεχνικά θα μελετηθούν για ελάχιστη διάρκεια ζωής 100 ετών όλων των κατασκευαστικών στοιχείων, εκτός από αυτά που καλύπτονται ειδικά από τις απαιτήσεις για σήραγγες και γεωτεχνικές εργασίες, στα αντίστοιχα κεφάλαια.
3. Ορισμοί
Για τους σκοπούς του παρόντος, θα ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί τύπων τεχνικών έργων:
(α) Γέφυρα
Τεχνικό έργο με οποιαδήποτε διάταξη ανοιγμάτων που φέρει την υπό μελέτη οδό πάνω από οποιουδήποτε τύπου εμπόδιο. Οι γέφυρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, για τη γεφύρωση ξηρών ή υγρών κωλυμάτων, για τη δημιουργία άνω και κάτω διαβάσεων σιδηροδρομικών γραμμών, τροχιοδρόμων και οδών κάθε κατηγορίας και χρήσης.
(β) Άνω Διάβαση
Τεχνικό έργο με οποιαδήποτε διάταξη ανοιγμάτων που φέρει οδό ή σιδηροδρομική γραμμή πάνω από την κύρια οδό.
(γ) Κάτω Διάβαση
Γέφυρα μικρού ανοίγματος που φέρει την κύρια οδό πάνω από μια δευτερεύουσα οδό.
(δ) Οχετοί
Τεχνικό έργο μικρού ανοίγματος για τη γεφύρωση μικρών ρεμάτων ή για την παροχέτευση ομβρίων, κατασκευαζόμενο εγκάρσια προς την υπό μελέτη οδό.
Με την ΔΜΕΟ/γ/855/22-12-2000 απόφαση εγκρίθηκε σειρά κιβωτοειδών οχετών με τα αντίστοιχα τεχνικά εισόδου εξόδου. Συγκεκριμένα εγκρίθηκαν οι οχετοί Κ1-1, Κ1-2, Κ2-2, Κ2-3, Κ3-2, Κ3-3, Κ3-4, Κ4-2, Κ4-3, Κ4-4, Κ5-2, Κ5-3, Κ5-4, Κ5-5, Κ6-2, Κ6-3, Κ6-4, Κ6-5, όπου ο πρώτος αριθμός εκφράζει το ελεύθερο ορθό άνοιγμα του κιβωτίου και ο δεύτερος το ελεύθερο ύψος του. Σημειώνεται ότι όλοι οι οχετοί, πλην του οχετού Κ1-1, έχουν μελετηθεί για ύψη επιχώματος 0,40 m, 1,00 m, 2,00 m, 3,00 m. 4,00 m, 5,00 m, 6,00 m, 8,00 m και 10,00 m. Ο οχετό Κ1-1 έχει μελετηθεί για ύψη επιχώματος 0,40 m και 1,00 m.
Για τον αντίστοιχο έλεγχο των οχετών έχει ληφθεί υπόψη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας ΙΙΙ, δηλαδή συντελεστής σεισμικής επιτάχυνσης εδάφους α=0,24, σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό 2000 πίνακας 2.2.
Έχουν μελετηθεί επίσης τα αντίστοιχα με τους προαναφερθέντες κιβωτοειδείς οχετούς τεχνικά εισόδου και εξόδου Ε1-1, Ε1-2, Ε2-2, Ε2-3, Ε3-2, Ε3-3, Ε3-4, Ε4-3, Ε4-4, Ε5-2, Ε5-3, Ε5-4, Ε5-5, Ε6-2, Ε6-3, Ε6-4, Ε6-5.
(ε) Τοίχοι αντιστήριξης
Κάθε τεχνικό έργο που υποστηρίζει ένα επίχωμα ύψους μεγαλυτέρου από 0,50 m πάνω από τη διαμορφούμενη στην όψη του τελική στάθμη.
Με την ΔΜΕΟ/γ/855/22-12-2000 απόφαση, εγκρίθηκε σειρά τοίχων μορφής ανεστραμμένου ταυ και αντηριδωτοί.
Συγκεκριμένα εγκρίθηκαν τοίχοι μορφής ανεστραμμένου ταυ ύψους από 1,00 m έως 8,00 m και αντηριδωτοί τοίχοι ύψους από 7,00 m έως 10,00 m με βήμα μεταβολής ύψους 0,50 m.
Για τον αντισεισμικό έλεγχο των τοίχων έχει ληφθεί υπόψη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας ΙΙΙ, δηλαδή συντελεστής σεισμικής επιτάχυνσης εδάφους α=0,24, σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό 2000 πίνακας 2.2.
Όλοι οι τοίχοι έχουν μελετηθεί για επιτρεπόμενες τάσεις εδάφους 100, 200, 300, 400, 500 KPa και για κλίση πρανούς i=0° και i= 30°.
4. Παράγοντες που επηρεάζουν τη μελέτη / κατευθυντήριες οδηγίες μελέτης γεφυρών
4.1. Γενική θεώρηση
(1) Για τα καταστρώματα γεφυρών προτιμώνται, πλήρως ή εν μέρει, συνεχείς φορείς.
(2) Οι παραμορφώσεις των κατασκευών υπό την επιρροή των λειτουργικών φορτίων σχεδιασμού, θα περιορίζονται έτσι ώστε:
α) Παραδοχές μελέτης, όπως η διατήρηση της επιπεδότητας των διατομών, να μην παραβιάζονται.
β) Το εύρος των ρωγμών σε διατομές σκυροδέματος να περιορίζονται στα όρια των κανονισμών μελέτης.
γ) Να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των κανονισμών μελέτης σχετικά με την κόπωση του οπλισμού.
δ) Να μην παρεμποδίζεται η λειτουργία του φορέα και του επ' αυτού εξοπλισμού.
(3) Θα υπάρχει πρόβλεψη επιθεώρησης και συντήρησης, σχεδιασμός λεπτομερειών και επιλογή υλικών, ώστε να βελτιστοποιηθεί η αντοχή του τεχνικού έργου στο χρόνο.
(4) Θα επιδιώκεται η ελαχιστοποίηση της συνολικής δαπάνης κατά τη διάρκεια ζωής (δηλαδή θεώρηση της δαπάνης συντήρησης και λειτουργίας αθροιστικά με τη δαπάνη κατασκευής).
(5) Θα αποφεύγεται η διαμόρφωση αρθρώσεων στο κατάστρωμα των γεφυρών λόγω των σημαντικών απαιτήσεων συντήρησης (έδραση σε πρόβολο) (Βλέπε σχήμα 1.4.1.(5))
Σχήμα 1.4.1.(5)
(6) Θα λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον, τόσο κατά την κατασκευή, όσο και μακροπρόθεσμα.
(7) Θα προβλέπεται η ελαχιστοποίηση της παρενόχλησης της κυκλοφορίας σε συνδυασμό με την προτεινόμενη μέθοδο κατασκευής, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις μονόπλευρης η αμφίπλευρης διαπλάτυνσης υφισταμένων Εθνικών Οδών, με ή χωρίς ταυτόχρονη κυκλοφορία.
(8) Θα λαμβάνεται υπόψη η εγγύτητα των υπαρχουσών ιδιοκτησιών και άλλων εγκαταστάσεων και οι προβλέψεις μελλοντικών υπογείων και υπέργειων εγκαταστάσεων.
(9) Η θέση και γεωμετρία των γεφυρών, συμπεριλαμβανομένων των πτερυγότοιχων, τοίχων αντεπιστροφής κ.λ.π., θα προσδιορίζεται λαμβανομένων υπόψη, εκτός από τις απαιτήσεις των διαστάσεων για ελάχιστα ελεύθερα περιθώρια της αντίστοιχης διάταξης, και των ακολούθων απαιτήσεων:
| • | Απαιτήσεις ορατότητος |
| • | Απαιτήσεις παροχέτευσης υδάτων |
| • | Απαιτήσεις για μελλοντικές και υπάρχουσες εγκαταστάσεις |
(10) Η διάταξη και το μήκος των ανοιγμάτων της κατασκευής θα καθορίζεται έτσι ώστε να αποφεύγεται ενδεχόμενη ανύψωση των εφεδράνων, εκτός εάν λόγοι μορφολογίας του εδάφους ή σοβαρών οικονομικών επιπτώσεων την καθιστούν αναπόφευκτη.
(11) Θα αποφεύγονται οι διαμήκεις αρμοί στην επιφάνεια κύλισης.
4.2. Αισθητική και περιβαλλοντική θεώρηση
4.2.1. Γενικά
Θα προτιμώνται τα τεχνικά έργα που ελαχιστοποιούν την περιβαλλοντική όχληση, τόσο κατά τη διάρκεια κατασκευής όσο και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους (μακροπρόθεσμη θεώρηση). Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πληρούνται υποχρεωτικά οι περιβαλλοντικοί όροι. Επιπλέον, θα πρέπει να εξετασθούν οι παρακάτω ειδικές παράμετροι κατά τον σχεδιασμό των τεχνικών έργων προς το σκοπό να:
(α) Ελαχιστοποιηθεί η δυσμενής επίδραση του τεχνικού έργου στο γύρω περιβάλλον με την επιλογή κατάλληλων υλικών, επιφανειακών τελειωμάτων, ξυλότυπων και διαστάσεων που βελτιώνουν την εμφάνιση του τεχνικού έργου.
(β) Ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις του τεχνικού έργου στο τοπικό οικοσύστημα με την επιλογή κατάλληλων μεθόδων ανέγερσης και τύπων κατασκευής.
(γ) Μειωθούν οι ζημιές που προκαλούνται από τις εργοταξιακές προσβάσεις για την ανέγερση του έργου, από τα επίπεδα εργασίας, από τους χώρους εργασίας και από την αποθήκευση και διαχείριση των υλικών.
(δ) Εξασφαλισθεί η(οι) πρόσβαση(εις) σε μακροχρόνιο ορίζοντα για σκοπούς συντήρησης του έργου και πώς αυτό επηρεάζει την οπτική διαμόρφωση του έργου.
4.2.2. Επιφανειακά τελειώματα
Για τα τελειώματα με ξυλότυπους θα εφαρμόζονται οι απαιτήσεις που ακολουθούν, εκτός εάν επιβάλλονται συγκεκριμένα επιφανειακά τελειώματα στους Ειδικούς Όρους Μελέτης ή / και Κατασκευής:
(1) Αφανείς επιφάνειες με ξυλότυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρμοσθεί ειδικό σύστημα στεγάνωσης, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ Α
(2) Εκτεθειμένες αφανείς επιφάνειες με ξυλότυπο, για τις οποίες απαιτείται ειδική επεξεργασία τελειώματος για τη στεγάνωση αυτών, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ Ζ
(3) Ορατές επιφάνειες με ξυλότυπο, αν η επιφάνεια δεν ανήκει στην επόμενη κατηγορία (4) ή αν δεν προδιαγράφεται αυστηρότερη απαίτηση στους ειδικούς όρους δημοπράτησης, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ Γ
(4) Επιφάνειες με ξυλότυπο της προς το οδόστρωμα ορατής όψης των στηθαίων από σκυρόδεμα (π.χ. τύπου NEW JERSEY) θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ Ε
(5) Αφανείς επιφάνειες χωρίς ξυλότυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρμοσθεί ειδικό σύστημα στεγάνωσης, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ ΠΑ
(6) Εκτεθειμένες επιφάνειες χωρίς ξυλότυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρμοσθεί ειδικό σύστημα στεγάνωσης, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ ΠΓ
(7) Επιφάνειες χωρίς ξυλότυπο, οι οποίες θα προστατευθούν με ειδικό σύστημα στεγάνωσης, θα διαμορφώνονται με επιφανειακό τελείωμα: ΤΥΠΟΥ ΠΒ
4.2.3. Αγκυρώσεις
Όλες οι αγκυρώσεις των προεντεταμένων τενόντων ή και τυχόν υπάρχουσες συσκευές θα πρέπει να αποκρύπτονται από τη γενική θέα, υπό τον όρο ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις και οι ανάγκες για πρόσβαση και επιθεώρηση.
4.2.4. Αντιρρυπαντικές επαλείψεις
Σε όλες τις ορατές επιφάνειες θα εκτελεσθεί αντιρρυπαντική επάλειψη, με εξαίρεση τις επιφάνειες που είναι δύσκολο να προσεγγισθούν, όπως π.χ:
(α) Κάτω επιφάνεια του φορέα των γεφυρών, κάτω διαβάσεων οδών τοπικού δικτύου κ.λ.π.
(β) Τα μεσόβαθρα υψηλών γεφυρών στο τμήμα τους που βρίσκεται υψηλότερα από 10,0 m πάνω από τη στάθμη του υποκείμενου εδάφους/ συγκοινωνιακού έργου.
(γ) Κάτω επιφάνεια του φορέων γεφυρών που βρίσκονται σε στάθμη υψηλότερη από 10,0 m από το υποκείμενο έδαφος / συγκοινωνιακό έργο.
4.3. Επισκεψιμότητα - συντήρηση - λειτουργία
4.3.1. Ελαχιστοποίηση αρμών στο κατάστρωμα γέφυρας
(1) Γέφυρες που περιλαμβάνουν λίγους ή δεν περιλαμβάνουν αρμούς διαστολής και που ελαχιστοποιούν ή καταργούν τα εφέδρανα, προτιμώνται για να αποφευχθεί η ανάγκη διαδοχικών συντηρήσεων και αντικαταστάσεων αυτών.
Οι συνεχείς φορείς μειώνουν τον αριθμό των αρμών διαστολής και εφεδράνων και, κατ' επέκταση, μειώνεται το σχετικό κόστος συντήρησης. Όπου η κατασκευή συνεχών φορέων σε όλο το μήκος τους είναι δύσκολο να επιτευχθεί ή είναι ακατάλληλη, θα πρέπει να εξετάζεται η λύση της συνέχειας τμημάτων του φορέα, μεταξύ ενδιάμεσων στηριγμάτων.
(2) Για τις γέφυρες μικρού σχετικά ολικού μήκους (< 60 m) και λοξότητας που δεν υπερβαίνει τις 60°, μπορεί να εξετασθεί η λύση ακροβάθρων που είναι μονολιθικά συνδεδεμένα με τον φορέα. Προτάσεις για ολόσωμες γέφυρες με μεγαλύτερη λοξότητα σε σεισμική ζώνη υψηλού κινδύνου θα εγκρίνονται από την Υπηρεσία πριν την έναρξη της μελέτης. Σ' αυτή την περίπτωση η διαστασιολόγηση των ακροβάθρων θα γίνεται έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι επιδράσεις της παθητικής ώθησης γαιών που προκαλείται από τις θερμικές μετακινήσεις του καταστρώματος.
4.3.2. Χώρος επιθεώρησης ακροβάθρων - φορέα - εφεδράνων
(1) Όταν η χρησιμοποίηση εφεδράνων είναι αναπόφευκτη, θα γίνεται πρόβλεψη για την εγκατάσταση και λειτουργία γρύλων, ώστε να είναι δυνατή η ανύψωση της ανωδομής για αντικατάσταση των εφεδράνων. Σημειώνεται ότι οι θέσεις τοποθέτησης των γρύλων στις δοκούς έδρασης θα πρέπει να επισημαίνονται καταλλήλως. Όπου χρησιμοποιούνται εφέδρανα, θα πρέπει να γίνεται πρόβλεψη για τη διευκόλυνση της επιθεώρησής τους.
(2) Ο χώρος επιθεώρησης των ακροβάθρων θα προβλέπεται για τη διευκόλυνση της επιθεώρησης και συντήρησης της κάτω επιφάνειας των αρμών, των εφεδράνων, του θωρακίου, του άκρου του φορέα και των αγκυρώσεων των καλωδίων για προεντεταμένους φορείς με τάνυση μετά τη σκλήρυνση του σκυροδέματος (Βλέπε σχήμα 1.4.3.2.(2)).
Γενικά, στη μελέτη πρέπει να προβλέπονται διατάξεις και μέσα για επισκεψιμότητα για όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές επιφάνειες της γέφυρας που χρειάζονται επιθεώρηση και συντήρηση.
(3) Όπου η μόνιμη επίσκεψη δεν είναι δυνατή, θα πρέπει να προβλέπεται ο κατάλληλος εξοπλισμός επίσκεψης. Ειδικά θα πρέπει να προβλέπονται τα παρακάτω:
(α) Συνεχής εσωτερική επισκεψιμότητα δια μέσου της κιβωτοειδούς διατομής (αν τέτοια διατομή προβλέπεται του φορέα της γέφυρας, μέσω ασφαλιζομένων ανθρωποθυρίδων.
(β) Επισκεψιμότητα με εσωτερική σκάλα τυχόν κοίλων βάθρων, σε όλο το ύψος τους.
Σχήμα 1.4.3.2.(2)
4.3.3. Προστατευτικές Επιστρώσεις
(1) Στα κατασκευαστικά στοιχεία, που άλλως θα φθείρονταν, θα εφαρμοσθούν κατάλληλες προστατευτικές επιστρώσεις. Οι επιστρώσεις αυτές περιλαμβάνουν:
α) Συστήματα βαφής για κυρίως μεταλλικά αλλά και μη μεταλλικά στοιχεία.
β) Στεγανωτικές μεμβράνες και συστήματα εμποτισμού επιφανειών από σκυρόδεμα που είναι εκτεθειμένες σε δυσμενείς ή πολύ δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες.
(2) Επιφάνειες σκυροδέματος στο οδόστρωμα ή σε απόσταση έως 5,0 m από την άκρη οδοστρώματος, θεωρούνται ότι εκτίθενται σε δυσμενείς ή πολύ δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες.