ΣτΕ 1442/2015
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 1442/2015
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 07-03-2012, με την εξής σύνθεση: Κωνσταντίνος Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε' Τμήματος, Μ. - Ελ. Κωνσταντινίδου, Αντώνης Ντέμσιας, Σύμβουλοι, Όλγα Παπαδοπούλου, Χρήστος Παπανικολάου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρήνη Δασκαλάκη.
Για να δικάσει την από 09-02-2009 έφεση:
των: 1) __________, το γένος __________, κατοίκου Βούλας Αττικής (__________), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Ιωάννη Γιαννακόπουλο (αριθμός μητρώου 6183), που τον διόρισε με πληρεξούσιο και
2) __________, κατοίκου Βούλας Αττικής (__________), η οποία παρέστη με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Ιωάννη Γιαννακόπουλο, που τον διόρισε στο ακροατήριο, κατά των:
1) Δήμου Βούλας Αττικής και ήδη Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης Αττικής, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Δημήτριο Γιατρά (αριθμός μητρώου 3940), που τον διόρισε με πάγιο πληρεξούσιο και
2) Ομόρρυθμης Εταιρείας με την επωνυμία __________, που εδρεύει στην Αθήνα (__________), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Θεόδωρο Σαρρή (αριθμός μητρώου 1086 Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, και κατά της υπ' αριθμόν 2050/2008 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά.
Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Μ. - Ελ. Κωνσταντινίδου.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης εφέσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ' αριθμόν 1920606, 1920607, 1201410/2009 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την έφεση αυτή ζητείται εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς η εξαφάνιση της 2050/2008 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως των εκκαλουσών κατά της υπ' αριθμόν 13/2006 πράξεως της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Βούλας Αττικής, με την οποία αναθεωρήθηκε η υπ' αριθμόν 285/2005 οικοδομική άδεια της ίδιας Πολεοδομικής υπηρεσίας. Με την άδεια αυτή, όπως αναθεωρήθηκε, επετράπη στην εφεσίβλητη εταιρεία __________ η ανέγερση δύο ανεξάρτητων πολυκατοικιών, τριώροφης και τετραώροφης, με pilotis, υπόγειο και πισίνα καθώς και η κοπή τριών δένδρων σε κατά παρέκκλιση άρτιο οικόπεδο εμβαδού 861,48 m2 επί των οδών Αντιοχείας 38 και Νικολάου Πλαστήρα 37, στο οικοδομικό τετράγωνο 179 του Δήμου Βούλας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948.
3. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 2 περίπτωση 5.3.11 του νόμου 3852/2010 (ΦΕΚ 87/Α/2010), σε συνδυασμό με το άρθρο 283 παράγραφος 1 του ίδιου νόμου, μετά την κατάργηση του Δήμου Βούλας καθ' ου στρέφεται η έφεση, η παρούσα δίκη νομίμως συνεχίζεται κατά του Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης.
4. Επειδή, οι εκκαλούσες, είναι ιδιοκτήτριες οικοδομής σε οικόπεδο όμορο προς εκείνο, για το οποίο εκδόθηκε η επίδικη οικοδομική άδεια.
5. Επειδή, το άρθρο 301 του εγκριθέντος με το από 14-07-1999 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 580/Δ/1999) Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας με το οποίο αποδίδεται το περιεχόμενο των άρθρων 43, 44 και 45 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος (ΦΕΚ 228/Α/1923), όπως τροποποιήθηκαν ορίζει ότι:
{1. Κάθε οικόπεδο του οποίου το μετά τη ρυμοτομία υπολειπόμενο τμήμα δεν έχει τουλάχιστον το οριζόμενο από τα άρθρα 243 και 244 ή από τις κείμενες διατάξεις για την περιοχή εμβαδόν ή έχει μεν τούτο, αλλά στερείται των απαιτούμενων ελάχιστων διαστάσεων, που ορίζονται από τις ίδιες διατάξεις ή παρόλο που από άποψη εμβαδού και διαστάσεων είναι άρτιο, δεν έχει όμως την κατάλληλη θέση (στερείται προσώπου σε οδό), η δε τακτοποίησή του και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις καθίσταται ανέφικτη, θεωρείται μη οικοδομήσιμο και αφαιρούμενο αναγκαστικά από τον ιδιοκτήτη, προσκυρώνεται σε κάποιο από τα γειτονικά οικοδομήσιμα οικόπεδα, για να αποτελέσει με αυτό ενιαίο οικόπεδο...}
στο άρθρο 302 του ίδιου Κώδικα, με το οποίο αποδίδεται το περιεχόμενο του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948 (ΦΕΚ 133/Α/1948), προβλέπεται ότι:
{1. Η προσκύρωση οικοπέδων, που επιβάλλεται από τις κείμενες διατάξεις, τα οποία στερούνται του ελαχίστου εμβαδού, αποκλείεται εάν το εμβαδόν του οικοπέδου, αφού συνυπολογιστεί σ' αυτό και το εμβαδόν του εδάφους των ομόρων οικοπέδων που καταλαμβάνεται ή μπορεί να καταληφθεί από τους υπάρχοντες ή εκείνους που μπορούν να αναγερθούν, κατά τις σχετικές διατάξεις, μεσότοιχους επί των ορίων του οικοπέδου, ανταποκρίνεται στο απαιτούμενο σε κάθε περίπτωση ελάχιστο εμβαδόν, εφόσον το τελευταίο αυτό μετά το συνυπολογισμό δεν είναι μικρότερο των 30 m2. Ο παραπάνω συνυπολογισμός του εδάφους των ομόρων οικοπέδων σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται την αφαίρεση ή προσκύρωση του εδάφους αυτού. Τα παραπάνω εφαρμόζονται αναλόγως και ως προς το ελάχιστο πρόσωπο ή το ελάχιστο βάθος, εφόσον αποκλείεται η απόκτησή του με τακτοποίηση, λόγω ύπαρξης οικοδομών. Πάντως για την εφαρμογή των παραπάνω το πάχος του μεσότοιχου υπολογίζεται σε κάθε περίπτωση σε 0.6 m..
2. ...}
Εξάλλου, στο άρθρο 24 του νόμου 1577/1985, (ΦΕΚ 210/Α/1985) που κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 303 του ως άνω Κώδικα, ορίζεται στην παράγραφο 5, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 21 παράγραφος 2 του νόμου 2831/2000 (ΦΕΚ 140/Α/2000), ότι:
{Οικόπεδο άρτιο κατά τον κανόνα ή κατά παρέκκλιση ως προς το εμβαδόν, το οποίο δεν έχει το κατά παρέκκλιση ελάχιστο πρόσωπο, εάν δεν μπορεί να τακτοποιηθεί κατά τρόπο ώστε να αποκτήσει το κατά κανόνα πρόσωπο, θεωρείται άρτιο και οικοδομήσιμο, εφόσον με την τακτοποίηση αποκτήσει το κατά παρέκκλιση πρόσωπο ή εάν το οικόπεδο πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983, όπως εκάστοτε ισχύει, εκτός αν η παραπάνω έλλειψη οφείλεται σε υπαίτια κατάτμηση από τους ιδιοκτήτες ή τους δικαιοπαρόχους τους με δικαιοπραξία εν ζωή ή αιτία θανάτου μετά την ισχύ του νόμου 651/1977 ...}
6. Επειδή, σύμφωνα με τη ρύθμιση της ανωτέρω διατάξεως του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948, η οποία έχει κωδικοποιηθεί στο άρθρο 302 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας αποκλείεται η προσκύρωση οικοπέδων, τα οποία δεν έχουν μεν το προβλεπόμενο ελάχιστο εμβαδόν ή μήκος προσώπου ή βάθους, συμπληρώνεται όμως το ελλείπον τμήμα αν συνυπολογιστεί το τμήμα εδάφους, το οποίο καταλαμβάνεται από υφιστάμενο μεσότοιχο ή στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί μεσότοιχος. Εξάλλου, οι ανωτέρω ρύθμιση, η οποία αφορά την προσκύρωση οικοπέδων, δεν καταργήθηκε με το άρθρο 24 παράγραφος 5 του νόμου 1577/1985 (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός 1985) που κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 303 παράγραφος 5 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, με το οποίο ρυθμίζεται διαφορετικό ζήτημα, δηλαδή ζήτημα αναφερόμενο σε τακτοποίηση οικοπέδων. Τέλος, η ρύθμιση του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948 δεν αντιβαίνει στο άρθρο 24 (παράγραφος 2) του Συντάγματος, διότι δεν εισάγεται εξαίρεση από τις οριζόμενες στο οικείο πολεοδομικό σχέδιο κατά κανόνα ή κατά παρέκκλιση αρτιότητες ώστε να ανατρέπεται ή να αποδυναμώνεται ο πολεοδομικός σχεδιασμός της περιοχής, αλλά αποτρέπεται μόνο η προσκύρωση οικοπέδων, τα οποία ελάχιστα υπολείπονται των προϋποθέσεων της αρτιότητας η μη προσκύρωση δε των οικοπέδων αυτών δεν συνεπάγεται υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος και επιδείνωση των όρων διαβίωσης.
7. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου και την εκκαλούμενη απόφαση προκύπτουν τα ακόλουθα:
Με το από [ΒΔ] 09-12-1961 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 151/Δ/1961) τροποποιήθηκε και επεκτάθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο Βούλας Αττικής και καθορίσθηκαν όροι και περιορισμοί δόμησης των οικοπέδων αυτού. Ειδικότερα, για τον τομέα ΙΙ, που περιλαμβάνει το οικοδομικό τετράγωνο 179 στο οποίο βρίσκεται η επίδικη οικοδομή, σύμφωνα με τα συνημμένα στο βασιλικό διάταγμα αυτό διαγράμματα, ορίσθηκε ελάχιστο πρόσωπο 12 m και ελάχιστο εμβαδόν 600 m2 και σύστημα δόμησης το σύστημα των πανταχόθεν ελεύθερων οικοδομών με πλάγιες και οπίσθιες αποστάσεις δύο μέτρων από τα όρια των οικοδομών.
Με το άρθρο 33 παράγραφος 1 του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός 1973) ορίσθηκε σε 15 m το ελάχιστο πρόσωπο για τις περιοχές, στις οποίες ίσχυε το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης, στην παράγραφο 3 του ίδιου ως άνω άρθρου προβλέφθηκε ότι, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 1, οικόπεδα, που κατά τη δημοσίευση του νομοθετικού διατάγματος αυτού είχαν μικρότερα όρια εμβαδού και διαστάσεων είτε κατά τον κανόνα είτε κατά παρέκκλιση τυγχάνουν άρτια και οικοδομήσιμα εντός των περιοχών των σχεδίων δι' ας θεσπίσθηκαν τα μικρότερα ταύτα όρια στη δε παράγραφος 4 ότι διατάξεις, με τις οποίες προβλέπονται όρια εμβαδού και διαστάσεων μεγαλύτερα αυτών που καθορίζονται στην παράγραφο 1, εξακολουθούν να ισχύουν.
Εξάλλου, με την 285/2005 οικοδομική άδεια της Διευθύνσεως Πολεοδομίας του Δήμου Βούλας Αττικής επετράπη στην εφεσίβλητη εταιρεία η ανέγερση δύο ανεξάρτητων πολυκατοικιών, τριώροφης και τετραώροφης, με pilotis, υπόγειο και πισίνα, καθώς και η κοπή τριών δένδρων σε κατά παρέκκλιση άρτιο οικόπεδο εμβαδού 861,48 m2 στις οδούς Αντιοχείας 38 και Νικολάου Πλαστήρα 37, στο οικοδομικό τετράγωνο 179 του Δήμου Βούλας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983, όπως τούτο ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 27 του νόμου 2742/1999. Με την 13/2006 πράξη της ίδιας πολεοδομικής υπηρεσίας αναθεωρήθηκε η ως άνω οικοδομική άδεια και επετράπη η ανέγερση του ανωτέρω οικοδομών με βάση τις διατάξεις του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την τεχνική - αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την πράξη αναθεώρησης, το επίδικο οικόπεδο έχει μεν το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν κατά τον κανόνα, και συγκεκριμένα, εμβαδόν 861,48 m2 ενώ το οριζόμενο κατά τον κανόνα, με το από [ΒΔ] 09-12-1961 βασιλικό διάταγμα, είναι 600 m2, έχει όμως πρόσωπο επί της οδού Νικολάου Πλαστήρα 11,65 m, υπολείπεται δηλαδή του ελάχιστου προσώπου κατά παρέκκλιση το οποίο ορίζεται σε 12 m.
Περαιτέρω, στην ίδια αυτή έκθεση αναφέρεται ότι οι όμορες ιδιοκτησίες έχουν οικοδομηθεί και δεν είναι δυνατόν να γίνει τακτοποίηση του οικοπέδου ως προς το πρόσωπο, μπορεί όμως αυτό να καταστεί άρτιο και οικοδομήσιμο με το συνυπολογισμό θεωρητικών μεσοτοιχιών πάχους 0.6 (0.3 m ένθεν και ένθεν του οικοπέδου) με το συνυπολογισμό δε αυτόν το μήκος του προσώπου θα ανέρχεται σε 12,25 m και θα υπερβαίνει το κατά παρέκκλιση προβλεπόμενο ελάχιστο πρόσωπο των 12 m.
Τέλος, στην έκθεση διαλαμβάνεται ότι ο συνυπολογισμός αυτός μη συνεπαγόμενος αφαίρεση ή προσκύρωση εδάφους δεν επιφέρει μεταβολή στο τοπογραφικό διάγραμμα της αρχικής οικοδομικής άδειας, τοποθέτησης των κτιρίων. Κατά της ως άνω πράξεως αναθεώρησης ασκήθηκε από τις ήδη εκκαλούσες, αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, η οποία απορρίφθηκε με την εκκαλούμενη απόφαση. Ειδικότερα, οι αιτούσες προέβαλαν ότι το άρθρο 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948 έχει καταργηθεί με το άρθρο 24 του νόμου 1577/1985, αν δε θεωρηθεί ότι η διάταξη αυτή δεν είναι καταργημένη είναι πάντως αντισυνταγματική, διότι επιτρέπει τη δόμηση σε οικόπεδο που δεν έχει το ελάχιστο πρόσωπο ούτε κατά τον κανόνα ούτε κατά παρέκκλιση. Το Διοικητικό Εφετείο με την εκκαλούμενη απόφασή του έκρινε αφενός ότι η επίμαχη διάταξη του άρθρου 3 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948, η οποία έχει κωδικοποιηθεί στο άρθρο 302 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, δεν έχει καταργηθεί με το άρθρο 24 παράγραφος 5 του νόμου 1577/1985, το οποίο ρυθμίζει το διαφορετικό ζήτημα της τακτοποίησης οικοπέδων, και αφετέρου ότι δεν συντρέχει περίπτωση αντιθέσεως της διατάξεως αυτής στο άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος, αφού δεν εισάγει παρέκκλιση και της κατά παρέκκλιση αρτιότητας των οικοπέδων, αλλά τρόπο αποφυγής της προσκύρωσης οικοπέδων, τα οποία ελάχιστα υπολείπονται των προϋποθέσεων αρτιότητας, δηλαδή λίγες σχετικώς περιπτώσεις, μη αφορώσες συγκεκριμένη περιοχή. Η κρίση αυτή είναι, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη 5 νόμιμη, πρέπει δε να απορριφθούν ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου λόγοι εφέσεως.
8. Επειδή, τέλος, είναι απορριπτέοι οι λόγοι με τους οποίους προβάλλεται αντισυνταγματικότητα του άρθρου 5 παράγραφος 8 του νόμου 2052/1992, το οποίο αντικατέστησε το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983, διότι δεν πλήττουν σκέψη της εκκαλουμένης, οι δε αναφερόμενοι σε περιορισμό ηλιασμού και αερισμού ειδικότεροι λόγοι είναι επίσης απορριπτέοι, διότι οι σχετικοί ισχυρισμοί που είχαν προβληθεί, ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου δεν ήταν ουσιώδεις αφού δεν επηρέαζαν την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων και, συνεπώς, δεν έχρηζαν απαντήσεως με την εκκαλούμενη απόφαση.
9. Επειδή, κατόπιν τούτων, μη προβαλλομένου άλλου λόγου εφέσεως, η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την κρινόμενη έφεση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Επιβάλλει εις βάρος των εκκαλουσών τη δικαστική δαπάνη του Δήμου Βούλας (ήδη Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης), η οποία ανέρχεται στο ποσόν των 460 € και τη δικαστική δαπάνη της εφεσίβλητης εταιρείας __________, η οποία ανέρχεται στο ποσόν των 460 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 20-12-2012 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 23-04-2015.