ΣτΕ 826/2009
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 826/2009
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 31-05-2006, με την εξής σύνθεση: Π. Πικραμμένος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του Αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Α. Θεοφιλοπούλου, Α. Σακελλαροπούλου, Σύμβουλοι, Ρ. Γιαννουλάτου, Χ. Λιάκουρας, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Μερτζανάκη.
Για να δικάσει την από 29-06-2004 αίτηση:
της Ομόρρυθμης Εταιρείας με την επωνυμία __________, που εδρεύει στην Γλυφάδα Αττικής (Γ' Μαρίνα), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Παναγιώτη Χριστοφοράτο (Αριθμός Μητρώου 15024), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο,
κατά του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με τον Φοίβο Ιατρέλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθεί το υπ' αριθμόν 19/2004 πρωτόκολλο κατεδάφισης αυθαιρέτων κατασκευών του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά, καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Συμβούλου Α. Θεοφιλοπούλου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσας εταιρείας, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (ειδικά γραμμάτια παραβόλου 1449780 και 1951383/2004).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται εμπροθέσμως η ακύρωση του 19/2004 πρωτοκόλλου κατεδάφισης αυθαιρέτων κατασκευών του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά. Με το προσβαλλόμενο πρωτόκολλο καλείται η αιτούσα ομόρρυθμη εταιρεία να προβεί σε κατεδάφιση των αυθαιρέτων, ως επί το πλείστον ξύλινων, κατασκευών, που περιγράφονται ειδικότερα στην συνοδεύουσα το πρωτόκολλο από 28-05-2004 έκθεση αυτοψίας, απεικονίζονται στο από 12-01-2004 τοπογραφικό διάγραμμα του υπαλλήλου της πιο πάνω Κτηματικής Υπηρεσίας Πολιτικού Μηχανικού Δ. Σολδάτου και φέρονται ως κατασκευασθείσες εντός του κοινοχρήστου χώρου του αιγιαλού και της παραλίας στη Γ' Μαρίνα Γλυφάδας Αττικής.
3. Επειδή, αιτούσα ομόρρυθμη εταιρεία, η οποία φέρεται ως μισθώτρια εκτάσεως 1.227 m2 στην Γ' Μαρίνα της Γλυφάδας, όπου λειτουργεί κατάστημα καφέ - μπαρ - ζαχαροπλαστείο, με το διακριτικό τίτλο __________, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση, εφόσον με την προσβαλλόμενη πράξη καλείται να προβεί στην κατεδάφιση και άρση των αναγραφόμενων σ' αυτήν κατασκευασμάτων από τον αιγιαλό και την παραλία, μπροστά στο πιο πάνω κέντρο.
4. Επειδή, στο άρθρο 27 του νόμου 2971/2001 Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 285/Α/2001) ορίζεται ότι:
{1. ...
2. Τα πάσης φύσεως κτίσματα και εν γένει κατασκευάσματα, τα οποία έχουν ανεγερθεί ή θα ανεγερθούν χωρίς άδεια στον αιγιαλό ή την παραλία ... κατεδαφίζονται, ανεξάρτητα από το χρόνο ανέγερσής τους ή αν κατοικούνται ή άλλως πως χρησιμοποιούνται ... Προς τούτο ο προϊστάμενος της αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας εκδίδει πρωτόκολλο κατεδάφισης, το οποίο κοινοποιεί ... σε εκείνον που έχει ανεγείρει αυθαιρέτως, ο οποίος οφείλει εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση να κατεδαφίσει τα κτίσματα και να άρει τα πάσης φύσεως κατασκευάσματα από τον αιγιαλό ή την παραλία.
3. ...
7. Τα χωρίς άδεια ή καθ' υπέρβαση της άδειας έργα και εν γένει κατασκευές μέσα στη θάλασσα αίρονται και απομακρύνονται ανεξάρτητα από τον τρόπο χρησιμοποίησής τους ... Προς τούτο η Κτηματική Υπηρεσία, μετά από πρόταση της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής, συντάσσει πρωτόκολλο κατεδάφισης, άρσης και απομάκρυνσης των ανωτέρω έργων και κατασκευών ...
9. Για έργα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14 και έχουν γίνει πριν από την ισχύ του παρόντος νόμου στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα, χωρίς άδεια ή με υπέρβαση αυτής, είναι δυνατόν μετά από αιτιολογημένη κρίση της Διοίκησης, να εκδοθεί γι' αυτά η σχετική άδεια κατά τη διαδικασία του άρθρου 14 του παρόντος νόμου εφόσον δεν παραβιάζονται οι ισχύουσες σχετικές διατάξεις, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις έκδοσης της άδειας αυτής και υποβληθεί προς τούτο αίτηση στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία εντός αποκλειστικής προθεσμίας 3 μηνών από την ισχύ του παρόντος νόμου ...}
Εξάλλου, στο άρθρο 12 του ίδιου ως άνω νόμου προβλέπεται ότι:
{1. Αν η Επιτροπή του άρθρου 3 διαπιστώσει ότι η ακτή διαβρώνεται από τη θάλασσα, επιτρέπεται η κατασκευή, κατά τις διατάξεις περί δημοσίων έργων, των αναγκαίων τεχνικών έργων στον αιγιαλό, την παραλία ή στη θάλασσα για την αποτροπή της διάβρωσης.
2. Αν από τη διάβρωση απειλείται ιδιωτικό κτήμα, μπορεί να επιτραπεί στον κύριό του να κατασκευάσει με δαπάνη του προ της ιδιοκτησίας του, και με την επίβλεψη μηχανικού, που έχει από το νόμο σχετικό δικαίωμα, τα ανωτέρω προστατευτικά έργα βάσει μελέτης που έχει εγκριθεί από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, που θα έχει και τον έλεγχο του έργου.
3. Τα έργα των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο μπορεί να τα καταργεί ή να τα μετατρέπει οποτεδήποτε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και ασφάλειας ή εθνικής άμυνας χωρίς καμία υποχρέωσή του, για αποζημίωση ή για καταβολή της δαπάνης του ιδιώτη. Τα έργα αυτά εκτελούνται κατόπιν αδείας του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, του Υπουργείου Θαλάσσιων Υποθέσεων Νήσων και Αλιείας και του Υπουργείου Πολιτισμού και απλή γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής Αρχιτεκτονικού Ελέγχου ύστερα από εμπεριστατωμένη ακτομηχανική μελέτη θεωρημένη από τη Διεύθυνση Λιμενικών Έργων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, καθώς και ύστερα από την προβλεπόμενη από το νόμο 1650/1986 (ΦΕΚ 160/Α/1986) μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων...}
ενώ στο άρθρο 14 ορίζεται ότι:
{1. Η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου, ή του πυθμένα, για την εκτέλεση έργων που εξυπηρετούν εμπορικούς, βιομηχανικούς, συγκοινωνιακούς, λιμενικούς ή άλλου είδους σκοπούς, που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και τη διαδικασία που προβλέπει η επόμενη παράγραφος...}
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι αυθαίρετα κτίσματα, ανεγειρόμενα εν μέρει ή εν όλω εντός του αιγιαλού ή της παραλίας ή εντός της θαλάσσης, κατεδαφίζονται υποχρεωτικώς. Οι διατάξεις αυτές, ειδικές σε σχέση με τις γενικές διατάξεις περί αυθαιρέτων κατασκευών, αποσκοπούν στην άμεση και αποτελεσματική προστασία του αιγιαλού και του θαλασσίου χώρου και επιβάλλουν την αποκατάσταση της μορφής τους, η οποία έχει αλλοιωθεί με την χωρίς άδεια ανέγερση πάσης φύσεως τεχνικού έργου, κτίσματος ή κατασκευάσματος. Η εκτέλεση, εξ άλλου, τεχνικών έργων επί του αιγιαλού ή της παραλίας επιτρέπεται μόνον εφόσον τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 12 ή του άρθρου 14 του νόμου 2971/2001, αναλόγως της φύσεως του έργου, και με την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν οι όροι προστασίας της ακτής, που αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος. Εάν η διαδικασία αυτή δεν τηρηθεί, τα επί του αιγιαλού ή εντός της θαλάσσης ανεγερθέντα κτίσματα είναι αυθαίρετα και κατεδαφιστέα. Η χορήγηση δε αδείας εκτελέσεως τεχνικού έργου απαιτείται σε κάθε περίπτωση, ακόμη και όταν πρόκειται για έργα διαμορφώσεως της ακτής προς αποφυγή προκλήσεως κινδύνου ή ατυχήματος. Επομένως, και τα έργα αυτά, εάν κατασκευασθούν χωρίς προηγούμενη άδεια της αρμόδιας αρχής, είναι κατεδαφιστέα (ΣτΕ 3587/2007, 4591/2005, παράβαλε ΣτΕ 3421/2004).
5. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η αιτούσα εταιρεία με την από 13-02-2002 αίτησή της ζήτησε τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων κατασκευών εντός του αιγιαλού και της παραλίας, μπροστά στο παραλιακό κέντρο __________, οι οποίες απεικονίζονται στο τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού __________ του Μαρτίου 2001. Η αίτηση αυτή, κατόπιν του 44/2002 πρακτικού της Επιτροπής Δημοσίων Κτημάτων Αθηνών, απορρίφθηκε με την 566/2004 πράξη του Διευθυντή της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά.
Ακολούθως, με το 1511/2004 έγγραφο του Διευθυντή της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά, το οποίο επιδόθηκε στις 03-05-2004, κλήθηκε η αιτούσα να προσέλθει στις 10-05-2004 για να εκθέσει τις απόψεις της για τις κατασκευές (ξύλινα δάπεδα κ.λ.π.), που βρίσκονται εντός της ζώνης αιγιαλού και παραλίας μπροστά στο ως άνω κέντρο. Όπως προκύπτει από χειρόγραφη σημείωση επί του ως άνω εγγράφου του δικηγόρου της αιτούσης __________, αυτός παρέστη σε προφορική ακρόαση στις 17-05-2004 και υπέβαλε υπόμνημα, εν όψει επικείμενης έκδοσης πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής και αποζημίωσης. Στο υπόμνημα αυτό η αιτούσα εξέθεσε τις απόψεις της για τις αυθαίρετες κατασκευές ισχυριζόμενη ότι δεν προέβη σε στεγαστικά έργα, αλλά μόνο σε επεμβάσεις εξωραϊσμού με την τοποθέτηση παρτεριών με λουλούδια, φοινικόδεντρα και τη δημιουργία σιντριβανιού, πριν δε από τις επεμβάσεις της τα εδαφικά τμήματα ήταν κατεστραμμένα και εμπόδιζαν την είσοδο των πελατών της στο κατάστημά της. Ακολούθως, ύστερα από αυτοψία που διενεργήθηκε στις 28-05-2004 από τη Δέσποινα Σακελλαρίου, Πολιτικό Μηχανικό της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά, με το προσβαλλόμενο 19/2004 πρωτόκολλο κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά κλήθηκε η αιτούσα να προέλθει, εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση του πρωτοκόλλου, στην κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων και άρση των πάσης φύσεως κατασκευασμάτων από το χώρο του αιγιαλού και της παραλίας στην πιο πάνω θέση.
Από την προσβαλλόμενη πράξη, την έκθεση ελέγχου και το από 12-01-2004 τοπογραφικό διάγραμμα του Δημήτρη Σολδάτου, Πολιτικού Μηχανικού της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά, στο οποίο παραπέμπουν η πράξη αυτή και η έκθεση ελέγχου, προσδιορίζεται η ακριβής θέση των κατεδαφιστέων κατασκευών, οι οποίες περιγράφονται και κατονομάζονται ειδικά η καθεμία, κατ' είδος και έκταση και προκύπτει ότι αυτές βρίσκονται στον κοινόχρηστο χώρο του αιγιαλού και της παραλίας, τα όρια των οποίων καθορίστηκαν με την 716262/1988 απόφαση του Νομάρχη Πειραιά (ΦΕΚ 477/Δ/1988). Συνεπώς, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η αιτιολογία του πρωτοκόλλου είναι αόριστη και γενική και ότι ελλείπει ο σαφής και συγκεκριμένος προσδιορισμός των χαρακτηριζομένων ως αυθαιρέτων κατασκευών, καθώς και ο ειδικότερος ισχυρισμός ότι κατασκευές αυτές βρίσκονται εντός του παλαιού αιγιαλού. Περαιτέρω, είναι αλυσιτελής ο ισχυρισμός ότι οι επίμαχες κατασκευές διευκολύνουν την ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στον αιγιαλό, διότι, όπως προεκτέθηκε, πάσης φύσεως τεχνικό έργο εκτελούμενο στον αιγιαλό, την παραλία ή μέσα στη θάλασσα χωρίς την κατά νόμον απαιτούμενη άδεια είναι αυθαίρετο και κατεδαφιστέο, ανεξαρτήτως του σκοπού του, αφού, όπως βεβαιώνεται στο προσβαλλόμενο πρωτόκολλο και δεν αμφισβητείται από την αιτούσα, οι επίδικες κατασκευές έχουν κατασκευασθεί χωρίς την άδεια αρμόδιας αρχής.
6. Επειδή, οι ισχυρισμοί της αιτούσας ότι οι φερόμενες ως αυθαίρετες κατασκευές είχαν κατασκευασθεί από το 1990 με τη σύμφωνη γνώμη του τότε εκμισθωτή Δήμου Γλυφάδας, ότι το Δημόσιο γνώριζε την ύπαρξή τους από το χρόνο κατασκευής τους, ότι τα ξύλινα δάπεδα είναι κινητές κατασκευές και ότι με σωρεία αιτήσεων είχε ζητήσει την εκμίσθωση των εδαφικών τμημάτων επί των οποίων έχουν αυτές ανεγερθεί, προβάλλονται επίσης αλυσιτελώς, εφόσον ούτε ο χρόνος κατασκευής, ούτε ο μόνιμος ή μη χαρακτήρας των κατασκευών ούτε η υπαιτιότητα του κατασκευαστή δύνανται να επηρεάσουν τη νομιμότητα του προσβαλλόμενου πρωτοκόλλου. Η σύμφωνη δε γνώμη του Δήμου Γλυφάδας δεν υποκαθιστά την άδεια της αρμόδιας αρχής, αφού πάντως δεν είχε προηγουμένως ληφθεί η προβλεπόμενη στο νόμο ειδική άδεια βάσει των προαναφερθεισών διατάξεων των άρθρων 12 και 14 του νόμου 2971/2001, ενώ, και αν ακόμη η αιτούσα είχε επιτύχει την μίσθωση των εκτάσεων δεν θα μπορούσε να προβεί σε οποιαδήποτε κατασκευή χωρίς προηγούμενη άδεια. Περαιτέρω, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι έπρεπε, πριν από την έκδοση του προσβαλλόμενου πρωτοκόλλου, να εξετασθεί η δυνατότητα νομιμοποίησης των κατασκευών, κατ' εφαρμογήν της παραγράφου 9 του άρθρου 27 του νόμου 2971/2001, διότι, όπως ήδη εκτέθηκε, το σχετικό αίτημα της αιτούσας εξετάσθηκε και απορρίφθηκε με την 566/2004 πράξη του Διευθυντή της Κτηματικής Υπηρεσίας Πειραιά.
7. Επειδή, είναι, επίσης, αβάσιμος και ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι, κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας δεν κλήθηκαν, προ της εκδόσεως της προσβαλλομένης πράξεως, σε ακρόαση οι νόμιμοι εκπρόσωποι της αιτούσης, διότι, ναι μεν η πράξη αυτή είναι δυσμενής για τα συμφέροντα της αιτούσης, αλλά στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα (παρανομία κτισμάτων εντός αιγιαλού), τα οποία επέβαλαν την έκδοσή της, και δη κατά δέσμια αρμοδιότητα, και όχι στην υποκειμενική συμπεριφορά της (ΣτΕ 4591/2005, 833/2002 κ.ά), το δε άρθρο 20 παράγραφος 2 του Συντάγματος δεν έχει εφαρμογή όταν πρόκειται να ληφθεί μέτρο βάσει αντικειμενικών κριτηρίων που δεν συνδέονται με υποκειμενική συμπεριφορά ή υπαιτιότητα ορισμένου προσώπου και του οποίου η προηγούμενη ακρόαση θα μπορούσε να ασκήσει επίδραση στη διαμόρφωση της σχετικής κρίσεως της Διοίκησης, όπως στην προκείμενη περίπτωση (βλέπε ΣτΕ 156/1984).
Εν πάση δε περιπτώσει, όπως ήδη εκτέθηκε, η αιτούσα κλήθηκε σε ακρόαση και εξέθεσε τις απόψεις της με το από 17-05-2004 υπόμνημά της. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται καταχρηστική άσκηση, κατά το άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα, του δικαιώματος του Δημοσίου να προβεί στην κατεδάφιση των επίδικων κατασκευών, διότι η κατάχρηση δικαιώματος, σύμφωνα με το ως άνω άρθρο του Αστικού Κώδικα, αφορά την άσκηση ιδιωτικών δικαιωμάτων και δεν γίνεται δεκτή στο δημόσιο δίκαιο (ΣτΕ 126/2005).
8. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου και
Επιβάλλει στην αιτούσα να καταβάλει στο Δημόσιο το ποσόν των 460 € ως δικαστική δαπάνη.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 18-03-2008.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος
Η Γραμματέας
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 11-03-2009.
Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος
Η Γραμματέας